Tê bì chân tay đau mỏi vai gáy là một vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của nhiều người. Nỗi ám ảnh này có thể xuất phát từ hai nguyên nhân chính là bệnh lý và căng cơ hoặc chấn thương.
Nguyên nhân bệnh lý
Người bệnh có thể gặp phải tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay khi mắc phải một số bệnh lý sau:
- Thoái hóa cột sống: Sụn khớp, đốt sống bị bào mòn theo thời gian, cọ xát vào rễ thần kinh gây đau nhức, tê bì lan từ cổ xuống tay hoặc từ thắt lưng xuống chân. Ngoài ra, triệu chứng tê bì còn thường xuất hiện về đêm hoặc khi thay đổi thời tiết. Theo các chuyên gia, quá trình thoái hóa này thường xảy ra ở người lớn tuổi, nhưng cũng có thể sớm hơn do lối sống thiếu vận động hoặc làm việc nặng nhọc. Khi đốt sống bị mòn, khoảng cách giữa các đốt sống thu hẹp, dẫn đến chèn ép dây thần kinh, gây ra cảm giác tê rần như kiến bò ở tay chân.
- Thoái hóa đốt sống cổ: Khi đốt sống cổ bị thoái hóa, các gai xương sẽ xuất hiện. Chúng chèn ép vào các dây thần kinh tại vùng cổ vai gáy gây đau mỏi. Gai xương hình thành do sự tích tụ canxi, làm cứng khớp và hạn chế cử động. Triệu chứng thường lan tỏa từ cổ xuống vai, kèm theo tê bì ở ngón tay, đặc biệt khi cúi đầu hoặc xoay cổ.
- Thoát vị đĩa đệm cổ: Sụn chêm (đĩa đệm) giữa các đốt xương sống bị tụt ra khỏi vị trí bình thường và chèn ép vào dây thần kinh gần đó gây đau, kèm theo các triệu chứng như đau cục bộ, tê bì, yếu cơ tay chân hoặc đau lan tỏa theo đường dây thần kinh. Thoát vị thường do chấn thương lặp lại hoặc tư thế xấu, dẫn đến nhân nhầy đĩa đệm tràn ra, ảnh hưởng đến hệ thần kinh ngoại vi. Trong trường hợp nặng, người bệnh có thể cảm thấy tê bì toàn bộ cánh tay hoặc chân, ảnh hưởng đến khả năng cầm nắm.
- Thoái hóa khớp: Các khớp bị bào mòn, tổn thương do nhiều nguyên nhân, dẫn đến hạn chế vận động và tê bì cánh tay, bàn chân. Quá trình này có thể liên quan đến viêm khớp mãn tính, làm giảm dịch khớp và tăng ma sát giữa các bề mặt xương. Tê bì thường xuất hiện ở các khớp vai, khuỷu tay hoặc đầu gối, kèm theo tiếng kêu lạo xạo khi cử động.
- Viêm đa khớp dạng thấp: Viêm nhiễm, tổn thương khớp gây tê bì ở cả tay và chân. Đây là bệnh tự miễn, nơi hệ miễn dịch tấn công màng hoạt dịch khớp, dẫn đến sưng viêm và chèn ép dây thần kinh. Triệu chứng thường đối xứng hai bên, tệ hơn vào buổi sáng, và có thể kèm theo mệt mỏi toàn thân.
- Bệnh lý khác: Một số bệnh lý về xương khớp như viêm khớp, vôi hóa cột sống, rối loạn khớp bả vai lồng ngực, rối loạn chức năng thần kinh, viêm bao khớp vai, ung thư,… Ngoài ra, các vấn đề như hẹp ống sống hoặc đau dây thần kinh tọa cũng góp phần, nơi dây thần kinh bị chèn ép do cấu trúc xương thay đổi, gây tê bì lan tỏa từ lưng xuống chân.
Căng cơ hoặc chấn thương
Không chỉ các bệnh lý có thể gây ra tình trạng đau mỏi vai gáy tê bì chân tay mà khi bị căng cơ hoặc chấn thương cũng có thể gặp phải tình trạng này. Cụ thể như sau:
- Căng cơ: Khi cơ tại vùng cổ phải hoạt động trong thời gian dài có thể khiến cho cơ bị kéo căng, gây đau. Điều này thường xảy ra ở dân văn phòng ngồi máy tính lâu, dẫn đến co thắt cơ trapezius và các cơ xung quanh vai gáy. Tê bì chân tay có thể xuất hiện nếu căng thẳng lan đến dây thần kinh, đặc biệt khi kết hợp với tư thế sai lệch như cúi đầu quá thấp.
- Chấn thương: Khi tập luyện thể thao sai kỹ thuật, tập quá sức hoặc không khởi động trước khi tập cũng có thể gây chấn thương vùng cổ vai gáy. Lúc này đi kèm theo cơn đau sẽ có các triệu chứng như cứng vùng cổ vai gáy, đau đầu, co thắt cơ bắp. Chấn thương có thể từ va chạm trực tiếp hoặc lặp lại, như nâng tạ không đúng cách, dẫn đến viêm gân hoặc rách cơ. Trong trường hợp chấn thương cấp tính, tê bì có thể do phù nề chèn ép mạch máu và thần kinh.
Đau nhức cổ vai gáy do chấn thương
Nguyên nhân khác
Bên cạnh bệnh lý và chấn thương, một số yếu tố khác cũng góp phần gây ra đau mỏi vai gáy tê bì chân tay, thường liên quan đến lối sống và môi trường:
- Tuổi tác: Khi tuổi cao, cơ thể giảm khả năng tái tạo, dẫn đến thoái hóa tự nhiên ở xương khớp và dây thần kinh, làm tăng nguy cơ tê bì.
- Tính chất công việc: Công việc đòi hỏi ngồi lâu, mang vác nặng hoặc lặp lại động tác có thể gây căng thẳng cơ học lên vùng vai gáy.
- Thay đổi thời tiết: Thời tiết lạnh hoặc ẩm thấp làm co mạch máu, giảm lưu thông, tăng tê bì ở những người có vấn đề xương khớp tiềm ẩn.
- Căng thẳng quá mức: Stress tinh thần gây co cơ mãn tính, ảnh hưởng đến tuần hoàn và thần kinh ngoại vi.
- Lạm dụng cơ quá mức: Hoạt động quá sức mà không nghỉ ngơi, dẫn đến mỏi cơ và tê bì tạm thời.
Bài viết được tham vấn bởi Ông Nguyễn Thành Danh, truyền nhân đời thứ 4 dòng họ Lương y Nguyễn Văn Thơm, chuyên gia Đông y tại Dược Bình Đông, giàu kinh nghiệm điều trị các bệnh lý xương khớp.
—
Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh
Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.
Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y
(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital
Lương Y Nguyễn Thành Danh 