Chuyên gia Đông y Nguyễn Thành Danh chia sẻ cách chữa viêm quanh khớp vai hiệu quả, giúp giảm đau, phục hồi vận động tự nhiên và ngăn tái phát.

1. Viêm quanh khớp vai là gì và vì sao dễ mắc?

Trong thực tế khám chữa bệnh, tôi gặp rất nhiều người đau vai, không giơ tay nổi, mặc áo cũng phải nhờ người giúp. Đa số đều bị viêm quanh khớp vai – một dạng viêm ở phần mềm quanh khớp như gân, cơ, bao khớp hoặc dây chằng, chứ không phải viêm ở xương.

Bệnh này tưởng nhẹ nhưng lại ảnh hưởng lớn đến cuộc sống. Nếu để lâu, vai có thể bị “đông cứng”, gần như mất khả năng vận động. Ở Việt Nam, ước tính khoảng 2% dân số mắc bệnh này, chủ yếu là người trên 50 tuổi, người lao động nặng hoặc ngồi lâu ít vận động.

Theo Y học hiện đại, viêm quanh khớp vai chia thành bốn thể chính:

• Thể đơn thuần: Viêm gân nhẹ, đau khi vận động.
• Thể đau vai cấp: Do lắng đọng canxi, đau dữ dội, khó cử động.
• Thể giả liệt: Đứt gân cơ quay, mất khả năng nâng tay.
• Thể đông cứng: Bao khớp dày dính, vai “đóng băng”, đau nhiều về đêm.

Trong khi đó, theo Đông y, nguyên nhân chủ yếu là do “phong – hàn – thấp” xâm nhập, làm khí huyết ứ trệ, khớp không được nuôi dưỡng đầy đủ nên sưng đau, tê cứng.

2. Triệu chứng nhận biết sớm viêm quanh khớp vai

Triệu chứng đầu tiên thường là đau âm ỉ quanh vai, nhất là khi giơ tay, chải tóc hoặc với đồ vật. Cơn đau có thể lan xuống cánh tay, lên cổ hoặc ra sau lưng. Khi bệnh nặng hơn, người bệnh có thể:

• Đau dữ dội về đêm, mất ngủ triền miên.
• Vai co cứng, không thể giơ tay hay xoay cánh tay.
• Khi vận động có tiếng kêu “rắc” nhẹ.
• Một số trường hợp xuất hiện vết bầm tím hoặc teo cơ vai sau thời gian dài không vận động.

Nếu bạn thấy những dấu hiệu này kéo dài trên 2 tuần, hãy đi khám sớm, vì giai đoạn đầu là “thời điểm vàng” để điều trị dứt điểm.

3. Nguyên nhân gây viêm quanh khớp vai

Bệnh có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

• Tuổi tác: Từ sau tuổi 50, các gân và dây chằng bắt đầu thoái hóa, dễ viêm.
• Làm việc sai tư thế: Ngồi máy tính lâu, mang vác nặng, tập thể thao sai kỹ thuật.
• Thời tiết lạnh – ẩm: Làm khí huyết không lưu thông, gây co cứng cơ.
• Chấn thương: Va đập, ngã, hoặc đứt gân vùng vai.
• Bệnh lý nền: Tiểu đường, thoái hóa cột sống cổ, đột quỵ, hoặc rối loạn chuyển hóa.

Theo kinh nghiệm Đông y, người làm việc văn phòng hoặc phụ nữ trung niên dễ mắc nhất – vì thường xuyên để vai co cứng trong một tư thế, ít vận động và dễ nhiễm lạnh vùng cổ gáy.

4. Cách chữa viêm quanh khớp vai hiệu quả hiện nay

Điều trị viêm quanh khớp vai không chỉ dừng ở việc giảm đau, mà phải phục hồi vận động, ngăn tái phát và bảo tồn cấu trúc khớp. Dưới đây là các hướng điều trị phổ biến mà tôi thường khuyên bệnh nhân.

4.1. Tây y: Giảm đau và chống viêm tạm thời

Ở giai đoạn đau cấp, bác sĩ có thể chỉ định:

• Thuốc giảm đau, kháng viêm không steroid (NSAIDs).
• Tiêm corticoid tại chỗ nếu viêm nặng hoặc có phù nề.
• Phẫu thuật hoặc nội soi lấy tinh thể canxi trong trường hợp đặc biệt.

Tuy nhiên, đây chỉ là giải pháp ngắn hạn, không nên lạm dụng vì dễ gây teo gân hoặc thoái hóa khớp nếu tiêm nhiều lần.

4.2. Vật lý trị liệu: Giữ vai không bị “đóng băng”

Sau khi giảm đau, việc tập luyện là cực kỳ quan trọng để khớp vai không bị cứng. Một số bài tập đơn giản mà tôi thường hướng dẫn cho bệnh nhân:

• Gập – duỗi vai: Giơ tay lên trước mặt rồi hạ xuống chậm rãi.
• Dang vai: Đưa tay sang ngang rồi quay về vị trí cũ.
• Xoay vai: Đặt tay ra sau gáy, kéo nhẹ để căng cơ vai.
• Chườm ấm, xoa bóp: Tăng tuần hoàn máu, giúp giãn cơ.

Tập luyện đúng cách dưới sự hướng dẫn của kỹ thuật viên giúp tăng tuần hoàn máu, phục hồi gân cơ và giảm co thắt bao khớp.

4.3. Đông y: Điều trị tận gốc nguyên nhân

Theo Y học cổ truyền, muốn chữa dứt điểm phải điều hòa khí huyết, trừ phong hàn thấp và phục hồi kinh lạc. Một số bài thuốc thường dùng:

• Quyên tý thang: Bổ khí huyết, hoạt lạc giảm đau.
• Ma hoàng quế chi thang: Khu phong, tán hàn, giảm đau vai gáy.
• Tứ vật đào hồng gia vị: Hoạt huyết tiêu ứ, giảm sưng khớp.

Ngoài ra, châm cứu, xoa bóp bấm huyệt và cứu ngải cũng mang lại hiệu quả cao, giúp máu lưu thông, khớp vai mềm dẻo trở lại.

Trong thực tế điều trị, tôi thường kết hợp cùng sản phẩm Thảo Linh Tiên của Dược Bình Đông – chứa các vị thuốc như Độc hoạt, Tang thầm, Ngưu tất, Cốt toái bổ, Dây đau xương. Bài thuốc này giúp giảm đau, chống viêm, phục hồi gân cơ và tăng cường sức khỏe xương khớp tự nhiên.

5. Cách chăm sóc bệnh nhân viêm quanh khớp vai

Sau điều trị, vai cần thời gian phục hồi. Bạn có thể áp dụng những nguyên tắc sau:

• Giữ ấm cơ thể, đặc biệt vùng vai gáy khi trời lạnh.
• Tránh vận động mạnh hoặc mang vác nặng.
• Ăn nhiều rau xanh, cá béo, hạt óc chó, dầu oliu để bổ sung omega-3 chống viêm.
• Uống đủ nước (2–2,5 lít/ngày) giúp thanh lọc và nuôi dưỡng khớp.
• Giữ tinh thần thoải mái, ngủ đủ giấc, vì stress có thể làm tăng co cứng cơ vai.
• Tập thể dục nhẹ nhàng mỗi ngày như yoga, khí công hoặc đi bộ để duy trì linh hoạt khớp.

6. Lời khuyên của chuyên gia

Viêm quanh khớp vai là bệnh mạn tính, nhưng hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu phát hiện sớm, điều trị đúng cách và kiên trì luyện tập. Điều quan trọng là đừng chịu đựng cơn đau, vì càng để lâu, khớp càng dễ bị dính, làm quá trình phục hồi kéo dài hơn.

Tôi luôn khuyên bệnh nhân: hãy kết hợp giữa Tây y trong giai đoạn cấp và Đông y trong giai đoạn hồi phục, đồng thời tập luyện điều độ, ăn uống khoa học. Sự phối hợp này không chỉ giúp vai linh hoạt trở lại mà còn ngăn ngừa tái phát hiệu quả.

Thông tin của Lương y Nguyễn Thị Thành Danh

Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh là một chuyên gia y học cổ truyền, đặc biệt trong lĩnh vực sức khỏe phụ nữ và phụ khoa, với hơn 30 năm kinh nghiệm. Bà hiện là cố vấn cho Dược Bình Đông. Bà có chuyên môn về các vấn đề kinh nguyệt và các vấn đề phụ khoa khác.

Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y

(*) Bản quyền bài viết thuộc về Dược Bình Đông. Khi chia sẻ, cần trích dẫn nguồn đầy đủ: “Tác giả: Lương y Nguyễn Thị Thành Danh – Nguồn: Dược Bình Đông – Kiến thức sức khỏe từ Đông y”. Các bài viết trích nguồn không đầy đủ, ví dụ: “Theo Dược Bình Đông” hoặc tương tự, đều không được chấp nhận và phải gỡ bỏ.Nguồn Tham khảo: Vinmec, Nhà thuốc Long Châu, Tâm Anh Hospital